یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی ناودانی‌های سبک‌وسنگین هستند که در صنعت ساختمان‌سازی از آن‌ها بسیار زیاد استفاده می‌شود. لازم است تفاوت ناودانی سبک و سنگین را بدانید. این دو نوع محصول در دسته پروفیل‌های باز قرار گرفته‌اند. ناودانی با ویژگی‌های مختلفی از جمله وزن، شکل و روش‌های تولید متفاوتی به بازار عرضه می‌شود؛ بنابراین اطلاع از انواع ناودانی، ویژگی های ناودانی سبک و انتخاب درست بین ناودانی سبک‌وسنگین جلوی ضررهای مالی و اشتباهات را می‌گیرد.

ناودانی سبک‌و‌سنگین در عوامل متعددی با یکدیگر متفاوت هستند که هر کدام بر کاربرد و عملکرد آن‌ها تأثیر می‌گذارد. ما در این مقاله از وب‌سایت دالفا تمام تلاش خود را کرده‌ایم تا شما را با تفاوت ناودانی سبک و سنگین، مشخصات و ویژگی‌های ناودانی و کاربرد ناودانی سنگین آشنا کنیم.

معرفی ناودانی و تاریخچه

قبل از پرداختن به تفاوت ناودانی سبک و سنگین شما را با تاریخچه این متریال آشنا می‌کنیم. ناودانی نوعی پروفیل باز محسوب می‌شود که متشکل از یک سطح افقی (جان) و دو سطح عمودی (بال) است. ناودانی در جنس‌های مختلفی تولید می‌شود. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از گالوانیزه، آلومینیوم و استنلس استیل. این محصول باقیمت‌های مختلفی بر اساس متریال تولیدی به بازار عرضه می‌شود. لازم به یادآوری است که نوع آلومینیوم ناودانی، از لحاظ وزنی سبک‌تر و قابلیت شکل‌پذیری بالاتری دارد.

اوایل قرن بیستم را می‌توان شروع استفاده از این مقطع فولادی دانست. در زمان جنگ جهانی دوم ناودانی به یکی از محصولات پرکاربرد تبدیل شد و بعد از جنگ جهانی سوم، کارخانه‌های تولیدکننده فولاد افزایش پیدا کردند و به دنبال آن تولید ناودانی هم زیاد شد. ناودانی‌ها از لحاظ شکل‌های ظاهری متفاوت هستند و در پروژه‌های ساختمانی کاربرد دارند.

کاربرد ناودانی در ساختمان، بسته به انواع مختلفی که دارد بسیار وسیع و گسترده است. این مقطع فولادی ظاهری مانند U انگلیسی دارد و به سه شکل فابریک نورد گرم، فابریک نورد سرد و پرسی تولید می‌شود. ناودانی‌ها بر اساس وزن، نحوه تولید، کاربرد و جنس به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه تفاوت ناودانی سبک و سنگین را از نظر وزن بعد از تعریف هرکدام، بررسی خواهیم کرد.

ناودانی سبک چیست؟

ناودانی سبک نسبت به سایر انواع ناودانی دارای وزن کمتری است؛ بدین معنا که وزن و ابعاد ناودانی سبک از عدد درج شده در جدول اشتال کمتر است. از جمله کشورهای تولیدکننده این نوع محصول ایران و روسیه هستند. بر اساس استاندارد UPE  تولید می‌شوند و بال‌های آن با هم موازی هستند. ویژگی های ناودانی سبک از جمله پایین‌بودن قیمت آن موجب محبوبیت آن‌ها شده است. همچنین در تولید چارچوب، صنایع دریایی، ترمیم بناهای معماری و غیره از آن‌ها استفاده می‌کنند. کاربردهای ناودانی سبک از جمله موارد زیر است:

• اسکلت ماشین‌آلات سنگین
• نصب ناودانی پشت بام
• ساخت پله
• ساخت چارچوب در و پنجره
• پایه ماشین‌آلات

ناودانی سنگین چیست؟

به دلیل داشتن سایزهای مختلف در بازه‌های وزنی متناظر در جدول اشتال این نوع ناودانی را ناودانی سنگین می‌نامند. این نوع ناودانی بر اساس استانداردهای اروپایی DIN 1026 و EN 10279 عرضه می‌شود و به همین خاطر به آن ناودانی اروپایی هم می‌گویند. ناودانی سنگین یا همان ناودانی UNP بر اساس استانداردهای گفته شده در ابعاد 40 تا 400 میلی‌متر قابل‌تولید است.

استاندارد ملی ISIRI 4477 نیز بخشی را به ناودانی سنگین یا لبه‌گرد بال شیب‌دار اختصاص داده است. بر اساس این استاندارد این نوع ناودانی در ابعاد 80 تا 180 تولید می‌شود که این خود یکی از تفاوت ناودانی سبک و سنگین به حساب می آید. در ناودانی سنگین بال‌های آن معمولاً به سمت داخل دارای شیب هستند. کاربرد ناودانی سنگین در موارد زیر بیشتر است:

• ساخت دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی
• ساخت خرپا، بادبند و ستون در ساختمان‌سازی

تفاوت ناودانی سبک و سنگین

تفاوت وزن ناودانی‌های سبک‌وسنگین به عوامل مختلفی بستگی دارد که هر کدام می‌تواند بر عملکرد و کاربرد انواع پروفیل ساختمانی  تأثیر بگذارد. این تفاوت‌ها ناشی از تفاوت در ابعاد، ضخامت و انواع ناودانی است. در ادامه این تفاوت‌ها را بررسی خواهیم کرد.

1. فرایند تولید

ناودانی‌ها و نبشی‌ها روند تولید مشابهی دارند. بدین‌صورت که در کارخانه با استفاده از دستگاه‌های مختلف ورق را از قسمت عرضی خم می‌کنند و سپس آن را پرس می‌کنند تا شکل ناودانی بگیرد. تنها تفاوت ناودانی سبک و سنگین در نحوه ساخت شکل نهایی این دو محصول است که سرانجام ناودانی به‌صورتU  یا C و نبشی به شکل‌ V یا L تولید خواهد شد.

در طول فرایند تولید ناودانی، با‌توجه‌به خم‌شدگی ورق و میزان انحنا، شکل ناودانی متفاوت خواهد بود و در ابعاد و اندازه آن تأثیر زیادی می‌گذارد. ناودانی به روش‌های مختلفی ازجمله پرسی، فابریک، نورد گرم و نورد سرد تولید می‌شود. به علت متفاوت‌بودن مشخصات مکانیکی که یکی از تفاوت ناودانی سبک و سنگین است، کاربرد و قیمت ناودانی‌ها باتوجه‌به روند تولید آن‌ها، لازم است تا با نحوه ساخت آن‌ها آشنا شویم:

• تولید ناودانی به روش فابریک: فرایند تولید ناودانی فابریک از شمش فولادی شروع شده و ابتدا شمش‌های فولادی با استفاده از کوره‌های مخصوص ذوب ‌می‌شوند. در ادامه طی مراحلی به ناودانی فابریک تبدیل می‌شوند. کلمه فابریک در اصطلاح فنی به آن چیزی اطلاق می‌شود که در کارخانه سازنده اصلی ساخته ‌شده باشد. ناودانی فابریک خود نیز به دو روش نورد گرم یا نورد سرد تولید می‌شود.
• تولید ناودانی به روش پرسی: در این روش برای ساخت ناودانی از ورق فولادی به‌عنوان متریال اولیه استفاده می‌کنند. کاربرد ناودانی پرسی در ساخت‌وساز بر اساس روش تولید متفاوت است. ابتدا ورق‌ها باضخامت مناسب و در سایز مدنظر برش داده‌ می‌شوند سپس ورق برش داده شده از جای مشخص‌ خم می‌شود و به شکل ناودانی در می‌آید.

2. تفاوت ناودانی سبک و سنگین در ابعاد

اولین چیزی که توجهمان را در بحث تفاوت ناودانی سبک و سنگین جلب می‌کند، اندازه و وزن است. ناودانی سنگین، همان‌طور که از نامش پیدا است وزن سنگین‌تر و ضخامت بالاتری دارد. کاربرد ناودانی سنگین برای پروژه‌هایی مانند ساخت‌وسازهای عظیم یا پل‌ها است که به تحمل بارهای بزرگ و سنگین نیاز دارند. در مقابل، ناودانی سبک با وزن کمتر و اندازه کوچک‌تر، انتخاب خوبی برای پروژه‌های کوچک‌تر و سبک‌تر است که نیاز چندانی به استحکام ندارند، اما همچنان به پشتیبانی و قدرت نیاز دارند.

• ناودانی مشبک: ناودانی مشبک به‌صورت نورد گرم یا سرد از ورق گرم گالوانیزه تولید می‌شود و برای مصارفی همچون ساختمان‌های سبک فولادی، قفسه‌های مستحکم فولادی، نصب سنگ بدون استفاده از ملات و سیمان کاربرد دارد و معمولاً در سایزهای 8 الی 16 تولید می‌شود‌.
• ناودانی ساده: ناودانی ساختمانی و صنعتی به‌صورت فابریک یا پرسی از ورق گرم تولید می‌شود. این ناودانی در ابعاد 8 الی 16 و ارتفاع 30 الی 400 میلی‌متر تولید می‌شود و اغلب برای ساخت پل‌ها، ستون‌ها، سوله‌ها و… استفاده می‌شود.

3. کاربرد

ویژگی های ناودانی سبک همچون وزن کم و نصب آسان‌ که در مبحث تفاوت ناودانی سبک و سنگین تاثیرگذار هستند، این نوع ناودانی را برای پروژه‌هایی که به تحمل بار زیادی نیاز ندارند، به یک گزینه عالی تبدیل کرده است. برای ‌مثال، در ساختمان‌های مسکونی یا پروژه‌های کوچک، ناودانی‌های سبک عملکرد ‌خوبی دارند و به علت نصب راحت، زمان و هزینه‌های پروژه را کاهش می‌دهند؛ بنابراین در بررسی تفاوت ناودانی سبک و سنگین حوزه کاربردی باید به تفاوت ساختاری آن توجه کنید.

در دنیای صنایع سنگین، ناودانی سنگین پا به عرصه می‌گذارد. این نوع ناودانی به‌خاطر ویژگی‌های خاص خود، همچون تحمل وزن بالا، در ساخت تیرها و ستون‌ها، خودروهای سنگین، و یدک‌کش‌ها کاربرد بسیار زیادی دارد. همچنین نوع دیگری از ناودانی‌ها، ناودانی آلومینیومی است که به‌ دلیل وزن سبک‌ و مقاومت به خوردگی، در پروژه‌های خاصی همچون ساخت اسکلت ساختمانی و شاسی تریلر مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. انواع پوشش گالوانیزه از فلزات در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت می‌کنند. این نوع ناودانی به علت جوش‌پذیری و شکل‌پذیری بالا، انتخاب خوبی نیز برای چارچوب در و پنجره محسوب می‌شود.

4. استاندارد تولید

استانداردهای تولید که از عوامل مهم در تفاوت ناودانی سبک و سنگین هستند،  نقش بسیار مهمی در تولید انواع مقاطع فولادی مخصوصاً مقاطع ناودانی دارند و باعث کیفیت و دوام محصولات می‌شوند. یکی از ویژگی های ناودانی سبک ضخامت کمتر و چگالی پایین‌تر آن‌ها است. این ناودانی‌ها طبق استاندارد ملی ایران به شماره‌های 4477-1 و 4477-2 ساخته می‌شوند که معادل با استانداردهای بین‌المللی نظیر GOST 8240، EN10279  و DIN 1026-12 است؛ اما ناودانی‌های سنگین متفاوت هستند. این محصولات از آلیاژهای محکم‎تر باضخامت بیشتری ساخته می‌شوند که به آن‌ها امکان تحمل بارهای سنگین‌تر را می‌دهد.

ناودانی‌های سنگین طبق استاندارد UPN برای ناودانی‌های U شکل و UPE برای ناودانی‌های C شکل ساخته می‌شوند و هر دوی این استانداردها تحت استاندارد آلمانی DIN 1026 قرار دارند. علاوه‌بر این استانداردها، ناودانی‌ها نیز با استانداردهای فرانسوی NF A45-255 و استانداردهای مقاوم به خوردگی DIN EN ISO 12944-3 دسته‌بندی می‌شوند. این استانداردها موجب استحکام ناودانی‌ها در برابر عوامل محیطی و فرسایش می‌شوند؛ بدین معنا که شناخت این استانداردها برای انتخاب بهترین ناودانی بسیار حائز اهمیت است.

5. تفاوت ناودانی سبک و سنگین در قیمت

قیمت ناودانی‌های سنگین به علت مواد اولیه مقاوم‌تر و وزن بالا معمولاً بالاتر است؛ بنابراین اگر به دنبال ناودانی باتحمل بار و استحکام بیشتری هستید، باید هزینه بیشتری را متقبل شوید. از طرفی، ویژگی های ناودانی سبک از جمله وزن کمتر و استفاده از مواد با ضخامت کمتر، موجب پایین آمدن قیمت آن‌ها شده است؛ بنابراین، اگر پروژه‌تان به تحمل بار کمی نیاز دارد و می‌خواهید در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید، ناودانی سبک گزینه مناسبی است.

لازم است بدانید که زمان خرید ناودانی، تنها به قیمت توجه نکنید. شاید قیمت ناودانی سبک ارزان‌تر باشد؛ اما باید اطمینان داشته باشید که این نوع ناودانی برای پروژه‌تان گزینه مناسبی است. دانستن تفاوت ناودانی سبک و سنگین و آگاهی از وزن و نوع آن‌ها می‌تواند به شما در انتخاب درست کمک کند.

انتخاب بهترین ناودانی

وقتی نوبت به انتخاب بین ناودانی سبک و ناودانی سنگین می‌رسد، مهم‌ترین نکته‌ای که علاوه‌بر تفاوت ناودانی سبک و سنگین باید به آن توجه کنید، نیازهای پروژه شما است. اگر در حال ساخت یک ساختمان کوچک یا متوسط هستید و نیازی به تحمل بارهای سنگین ندارید، با‌توجه‌به ویژگی های ناودانی سبک این نوع ناودانی می‌تواند گزینه‌ای عالی و اقتصادی باشد. اگر پروژه‌تان بزرگ‌تر است، مثل پل‌سازی یا برج‌سازی، بهتر است سراغ ناودانی سنگین بروید تا بتوانید از استحکام و قابلیت تحمل بار بیشتری بهره‌مند شوید. انتخاب درست نه‌تنها به ایمنی پروژه شما کمک می‌کند؛ بلکه در هزینه‌ها نیز تأثیر بسزایی دارد.

جمع‌بندی

در نهایت، تفاوت ناودانی سبک و سنگین در وزن، استحکام و کاربردهای آن‌ها است. با‌توجه‌به ویژگی های ناودانی سبک این نوع ناودانی برای پروژه‌هایی مناسب است که نیازی به تحمل بارهای سنگین ندارند و درعین‌حال، نصب آسان‌تر و قیمت کمتری دارند؛ اما در پروژه‌های بزرگ‌تر و سنگین‌تر مانند پل‌سازی و برج‌سازی به دلیل ضخامت بالا، وزن بیشتر و استحکام بالاتر از کاربرد ناودانی سنگین بهره می‌برند. انتخاب بین این دو بستگی به نیازهای پروژه و بودجه شما دارد. هر دو نوع ناودانی در جایگاه خود کاربردهای خاصی دارند، پس بادقت انتخاب کنید تا پروژه‌تان به بهترین شکل ممکن پیش برود.

مجموعه دالفا با تنوع بی‌نظیر محصولات و خدمات، خط تولید به روز، تیم فنی و تخصصی و قیمت‌های جذابی که دارد، در زمینه ارائه انواع خدمات ساختمانی پیشتاز است. محصولات این مجموعه شامل سیستم نماهای فلزی، سیستم سقف کاذب فلزی، سیستم سقف‌های فلزی، فلاشینگ و آبرو ساختمان هستند. همچنین خدمات تولیدی دالفا شامل برش رول/کویل، برش لیزر، پانچ ورق، خم ورق و انواع جوشکاری است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره محصولات با کارشناسان دالفا در تماس باشید.