طراحی نما ساختمان اهمیت بسیاری دارد زیرا معرف کاربری آن ساختمان است. در نگاه اول، نخستین چیزی که از یک ساختمان دیده می شود نمای آن است، بنابراین شکل ظاهر و زیبایی آن می تواند در ذهن بیننده تاثیرگذار باشد. همچنین در هر شهر نمای هر ساختمان می تواند به عنوان یک عنصر بصری تاثیرگذار بر زیبایی معابر ایفای نقش کند. نما به قسمت خارجی یک ساختمان گفته می شود که به واسطه جزییات تزئینی و زینتی ازسایر قسمت های خارجی ساختمان متمایز می شود. نما را قسمت جلویی و یا فراز اصلی ساختمان معرفی کرده اند، البته گاهی اوقات نما به دیگر فرازها هم گفته می شود اما معمولا منظور از نما، نمای جلویی ساختمان است. طراحی نما براساس شرایط محیطی و سلیقه کارفرما و همچنین قوانین شهری انجام می شود. نمی توان هر نوع نمایی را اجرا کرد؛ زیرا اجرای انواع نما باید توجیه اصولی و اقتصادی داشته باشد.
نکاتی که باید در طراحی نمای ساختمان در نظر گرفت:
نکات مهم در طراحی نما ساختمان به شرح زیر است:
شرایط مالی کارفرما
در طراحی یک ساختمان ابتدا باید وضعیت مالی کارفرما و میزان هزینه ای که برای او مقدور است در نظر گرفته شود و از ابتدا براساس آن طرح را ارائه و اجرا کرد. به عبارتی در ارائه طرح باید قیمت مصالح مورد استفاده در طرح پیشنهادی در نظر گرفته شود تا در هنگام اجرا مشکل ایجاد نشود.
توجه به شرایط اقلیمی
موقعیت جغرافیایی بنا و شرایط آب و هوایی آن بسیار حائز اهمیت است. برخی از مصالح و مواد ساختمانی یا فرم نما برای هر نوع آب و هوایی مناسب نیست. به عنوان مثال در جایی که بارندگی زیاد است بهتر است از چوب در مواد اولیه استفاده نشود و یا در مناطق سردسیر استفاده از نماهای شیشه ای و پنجره های بزرگ به خصوص در جهت باد مناسب نیست.
مصالح و مواد اولیه ساختمان سازی
باید مصالحی مورد استفاده قرار گیرد که در یک منطقه در دسترس هستند. استفاده از مصالحی که باید از شهرهای دور حمل شود به دلیل تحمیل هزینه حمل و نقل مطلوب نیست.
اصول و ضوابط طراحی نما
از هر نوع مصالح و فرمی نباید برای طراحی نما استفاده کرد. طراح باید قوانین هر شهر را در طراحی نمای ساختمان در نظر بگیرد. مثلا نمای رومی در برخی از شهرها ممنوع است. همچنین همگونی نما با نمای سایر ساختمان های همسایه، به ویژه در شهرهای بزرگ، به دلیل حفظ زیبایی بصری باید مورد نظر قرار گیرد.
طراحی نما با توجه به کاربری ساختمان
کاربری ساختمان در طراحی نمای آن تاثیر دارد. بهتر است نمای ساختمان به گونه ای طراحی شود که در نگاه اول بتوان کاربری آن را حدس زد. این موضوع برای ساختمانهای تجاری و اداری بسیار مهم است.
رعایت اصول نورپردازی
نورپردازی و زیبایی یک ساختمان در شب برای ساختمان های تجاری و خدماتی از اهمیت بیشتری نسبت به ساختمان های مسکونی برخوردار است. بنابراین طراح باید کاربری ساختمان را برای طراحی نورپردازی نما در نظر بگیرد. مثلا برای یک هتل نورپردازی زیبای نما بسیار حائز اهمیت است.
قابلیت اجرای نما
طرح ساختمان باید به گونه ای ارائه شود که قابلیت اجرا داشته باشد و یا اجرای آن با سختی و دردسر زیاد مواجه نشود. مقدار وزنی که نما دارد، نوع اتصالات نما به ساختمان و روش اجرای نما باید در طراحی آن مد نظر قرار گیرد.
رعایت تناسب رنگ
یکی دیگر از شروط طراحی نمای ایده آل تناسب رنگ استفاده شده در آن است. انتخاب رنگ های تشکیل دهنده نما و به خصوص تناسب این رنگ ها با یکدیگر از نکات مهمی است که در زمان طراحی باید مدنظر قرار گیرد. رنگ یکی از بارزترین ویژگی های بصری یک نما است که می تواند حتی با کیفیت ترین و بهترین مواد اولیه و مصالح استفاده شده در بنا را هم تحت تاثیر قرار دهد.
استفاده مناسب از در و پنجره ها
استفاده درست و به اندازه از در و به خصوص پنجره ها در طراحی نمای ساختمان بسیار حائز اهمیت است. بزرگی و کوچکی پنجره ها و شکل آنها می تواند با در نظر گرفتن کاربری ساختمان در زیبایی و کیفیت نما تاثیر به سزایی داشته باشد.
توجه به درونگرایی و برونگرایی
معماری ایران از قدیم یک معماری درونگرا بوده است. بنابراین در طراحی نما باید به موضوع توجه به حریم شخصی و درونگرایی اهمیت داد و از ایجاد نماهای برونگرا که حریم شخصی افراد را در منزل یا محل کار به خطر می اندازد پرهیز کرد.