انواع ورق سیاه از جمله محصولات پرکاربرد فولادی هستند که در صنایع مختلف مورداستفاده قرار میگیرند. این ورقها یکی از پرکاربردترین فراوردههای فولادی هستند که باتوجهبه خواص و کاربردهای متمایز خود، نقش مهمی در پروژههای ساختوساز و مهندسی ایفا میکند. کاربرد ورق سیاه شامل صنایع مختلفی از جمله ساختمانسازی، تزیینات و دکورسازی، خودروسازی و… است. برای تولید این ورقها از نورد گرم استفاده میشود؛ به همین دلیل اغلب این ورقها را با نام ورق گرم نیز میشناسند.
امروزه این ورقها در اندازههای مختلف به شکل رول یا برش خورده تولید و روانه بازار میشوند. ویژگیهای منحصربهفرد ورق سیاه مانند استحکام بالا، شکلپذیری و خواص مکانیکی مناسب باعث شده است تا این نوع ورق فولادی در صنایع مختلف مورداستفاده قرار بگیرد. انواع ورق سیاه از جمله موارد اولیه بسیاری از صنایع هستند. در این مقاله از سری مقالات دالفا با ما همراه باشید تا به بررسی مزایای ورق سیاه بپردازیم.
ورق سیاه چیست؟
فولاد از جمله فلزاتی است که نقشی مهم در صنایع مختلف ایفا میکند. امروزه ورقهای فولادی به روشهای مختلفی از جمله نورد گرم و نورد سرد تولید میشوند. یکی از ابتداییترین فراوردههای فولادی، ورق سیاه است. ورق سیاه نوعی ورق فولادی است که به ورق نورد گرم تولید میشود. انواع ورق سیاه دارای ویژگیهای متفاوتی با سایر ورقهای فولادی که با روش نورد سرد ساخته میشوند دارند. این ورقها در حین تولید، در سطح خارجی رنگ کدر و ماتی پیدا میکنند و به همین دلیل، آنها را ورق سیاه نامگذاری کردهاند.
انواع ورق سیاه باتوجهبه تنوع در نوع فولاد مورداستفاده، ضخامت و ابعاد، یکی از عمدهترین محصولات تولیدی کارخانههای فولاد شناخته میشود. ویژگیهای ورق سیاه امکان استفاده گسترده از این محصول را در صنایع مختلف فراهم کرده است. ورقهای سیاه در ضخامتهای 20 میلیمتر الی 10 سانتیمتر با قابلیتهای مختلف تولید میشود. ورق سیاه معمولا به دو صورت رول و شیت در ابعاد مختلف به بازار عرضه میشوند.
یکی از مهمترین مزایای ورق سیاه، قابلیت گالوانیزهشدن آن است. انواع ورق سیاه طی فرایند گالوانیزاسیون مقاومت بالاتری در برابر خوردگی و زنگزدگی پیدا میکنند. ورق سیاه در استانداردها و انواع مختلفی تولید میشود و بهعنوان یک کالای واسط در ساخت کالاهای صنعتی مانند انواع پروفیل ساختمانی، قطعات خودرو و… کاربرد دارد. ورق سیاه بر اساس کیفیت مواد اولیه، جزئیات آلیاژ، سایز، ضخامت و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم میشود.
انواع ورق سیاه
انواع ورق سیاه بسته به تولید و کاربرد به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. ورق سیاه بر اساس مشخصاتی مانند ظاهر، ترکیب، ضخامت، مواد اولیه، آلیاژ و کاربرد دستهبندی میشود. همانطور که گفتیم، ورقهای سیاه کاربرد گستردهای در صنایع مختلف دارند. این نوع ورقهای فولادی به شکلهای مختلفی مانند کلاف یا شیت تولید و به بازار عرضه میشوند. هریک از این روشها مزایا و کاربرد خاصی را ارائه میدهند. از جمله انواع ورق سیاه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انواع ورق سیاه بر اساس حالت
ورق سیاه بر اساس حالت به دو دسته تقسیم میشود که به شرح زیر است:
1. ورق سیاه کلاف (رول)
این ورقها بهصورت رول تولید شده و به بازار عرضه میشوند. به طور معمول انواع ورق سیاه بهصورت کلاف یا رول در ضخامتی بین 1.5 الی 15 میلیمتر و عرضهای مختلف در اندازههای 1، 1.25، 1.5 و 2 متر تولید میشوند. این رولها به صورت ورقهای یک تکه و قابل برش در ابعاد دلخواه تولید میشوند. از این رو، میتوان از این ورقهای سیاه برای کاربردهایی با ابعاد غیراستاندارد استفاده کرد.
2. ورق سیاه شیت (فابریک)
ورق فابریک نوع دیگری از دستهبندی ورق گرم است که بسته به کاربرد، طی فرایند تولید در کارخانهها با ابعاد مشخصی برش خورده و لبههای آن پرداخت شدهاند. انواع ورق سیاهی که بیش از 15 میلیمتر ضخامت دارند، به صورت شیت و در ابعاد مختلفی مانند 1*2، 2.5*1.5، 6*1، 6*2، 12*2 متری به بازار عرضه میشود. این ورقها در صورت نیاز در اندازههای سفارشی نیز تولید میشوند.
این نوع ورق سیاه به دلیل دقت بالا در ابعاد برش و عدم وجود شکستگی و کج شدگی، از ورقهای باکیفیت به شمار میرود. انواع ورق سیاه از نوع ورق فابریک قابل عرضه به صورت گالوانیزه، ورق استیل و ورق روغنی هستند.
انواع ورق سیاه بر اساس آلیاژ
ورق سیاه باتوجهبه کاربرد گسترده در صنایع مختلف، به دو نوع صنعتی و معمولی طبقهبندی میشود. باتوجهبه مقرونبهصرفه بودن و کاربرد گسترده ورق سیاه برای تولید این نوع ورق فولادی آلیاژهای مختلفی به کار برده میشود. یکی از دستهبندیهای انواع ورق سیاه، بر اساس گرید آنها انجام میشود.
هرچقدر عدد کنار ST کمتر باشد، ورق سیاه نرمتر و انعطافپذیرتر است و هرچقدر بالاتر باشد، درجه سختی و عدم فرمپذیری ورق افزایش مییابد. به طور معمول، دو گرید ST37 و ST52 برای تولید ورق سیاه به کار برده میشوند. این دو گرید از نظر میزان کربن باهم تفاوت دارند. تفاوت میزان کربن بر روی سختی ورق سیاه تأثیرگذار است.
1. ورق سیاه ST37
ورق آلیاژ ST37 بهعنوان یکی از انواع ورق سیاه که با نام فولاد نرمه یا فولاد معمولی شناخته میشود، در دسته فولادهای کمکربن قرار میگیرد. ورق سیاه ST37 دارای خاصیت جوشپذیری و استحکام بالایی است. این ویژگیها باعث شده است تا از این نوع ورق سیاه در ساخت پروفیلهای سبک و صنعت ساختمانسازی استفاده شود.
2. ورق سیاه ST52
عبارت ST در کنار آلیاژهای ورق سیاه نشاندهنده میزان تنش نهایی یا میزان سختی ورق بر حسب کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است. بدین ترتیب، ورق سیاه ST52 با برخورداری از کربن بالا، درجه سختی بالاتری نیز نسبت به ورق ST37 دارد. در ترکیب این آلیاژ از عناصر دیگری مانند منگنز، فسفر، گوگرد و سلیسیم استفاده شده است.
درصد این عناصر در گریدهای مختلف ورق سیاه ST57 متفاوت است. معمولاً ورق سیاه ST57 در کاربردهای صنعتی مورداستفاده قرار میگیرد؛ برای مثال، انواع ورق سیاه ST57 برای تولید پروفیلهای با ابعاد بالا کاربرد دارند. همچنین از این نوع ورق سیاه در صنایعی مانند پتروشیمی، ساخت مخزن و کشتیسازی نیز رایج است.
ویژگیهای انواع ورق سیاه
مهمترین دلیل تمایز ورقهای فولادی از یکدیگر، ظاهر و مشخصات آنها است. یکی از مشخصات بارز انواع ورقهای سیاه، جنس آنها است. جنس این ورقها از آلیاژهای آهن یا انواع فولاد است. به همین جهت، دارای برخی مشخصات مشترک با آهن مانند استحکام بالا است. همین ویژگی باعث کاربرد ورق سیاه بهصورت گسترده شده است. از دیگر ویژگیهای انواع ورق سیاه، میتوان به رنگ و ظاهر مات و کدر آنها اشاره کرد که در اثر دمای بالا در فرایند تولید این ورقها ایجاد میشود. از دیگر ویژگیهای ورق سیاه، تولید آسان و کمهزینه آنها است.
این ویژگی امکان تولید انبوه این محصولات در بازه زمانی کوتاهی را فراهم میکند. ورقهای سیاه پس از فرایند نورد گرم در دمای اتاق خنکسازی میشوند و این مرحله باعث افزایش شکلپذیری و مقاومت این ورقها میشود. ورق سیاه از نظر کیفیت سطحی و میزان صاف و صیقلی بودن و سایر ویژگیها با ورقهای تولید شده به روش نورد سرد برابری نمیکند. همین دلیل باعث شده است تا قیمت این ورقها نسبت به ورقهای نورد سرد کمتر بوده و آنها را به انتخاب بهصرفهتری تبدیل کند.
از دیگر ویژگیهایی که باعث افزایش کاربرد ورق سیاه در صنایع دریایی و کشتیسازی میشود، مقاومت این ورقها در برابر خوردگی و فرسایش است. اثرات همافزایشی عنصر آلیاژ در ورق سیاه یک خصوصیت اساسی درمورد آن است. از دیگر ویژگیهای ورق سیاه میتوان به شکلپذیری و انعطافپذیری بالا اشاره کرد.
کاربرد ورق سیاه
ورق سیاه یکی از عمدهترین تولیدات مقاطع فولادی شناخته میشود. انواع ورق سیاه اغلب در صنایعی که نیاز به کیفیت سطحی، تحمل دمای بالا و زیبایی ظاهری ندارد، کاربرد دارند. ورق سیاه زیربنای ساخت و تولید بسیاری از فراوردههای فولادی موجود در بازار مانند پروفیلهای ساختمانی، قطعات خودرو، تجهیزات صنعتی و… است.
کاربرد ورق سیاه بسته به نوع آن متفاوت است. ورق سیاه در ساخت انواع سازههای تجاری و مسکونی، لولهها، تیوبها، بدنه کامیون و ترانزیت، قطعات ماشینآلات، مسیرهای ریلی، کشتیسازی، مخازن و… مورداستفاده قرار میگیرد. از دیگر کاربرد ورق سیاه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت مخازن نگهداری مایعات
- ساخت انواع پروفیلهای باز و بسته
- سخت ادوات جنگی
- ساخت اسکلت ساختمان
- ساخت ماشینآلات و تجهیزات کشاورزی
- تولید ناودانی در ساختمان، نبشی و…
- ساخت کشتی
- صنعت اتومبیلسازی و ساخت شاسی و بدنه خودرو و…
این موارد تنها بخشی از کاربردهای گسترده انواع ورق سیاه هستند.
مزایای ورق سیاه
انواع ورقهای سیاه جزو پرکاربردترین مصالح در صنایع گوناگون هستند. این ورقها به دلیل شکلپذیری، انعطافپذیری و مقاومت بالا در برابر خوردگی، در صنایع مختلف مورداستفاده قرار میگیرند. از جمله مزایای استفاده از انواع ورق سیاه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت کششی بالا
- استحکام و مقاومت بالا
- خواص مکانیکی بهبودیافته
- مقاومت ارتجاعی بالا
- مقاومت در برابر خوردگی و فرسایش
- مقرونبهصرفهبودن
- قابلیت تولید انبوه در مدتزمان کم و…
- قابلیت تولید در اندازهها و ضخامتهای مختلف
قیمت انواع ورق سیاه
از جمله مهمترین عوامل در تعیین قیمت انواع ورق سیاه، میتوان به گرید، برند تولیدکننده، ابعاد، وزن و ضخامت اشاره کرد. ازآنجاییکه گرید ورق سیاه به آلیاژ بهکاررفته در آن بستگی دارد، باعث تغییر در قیمت این ورقها میشود. عوامل دیگری همچون هزینه حملونقل، میزان عرضه و تقاضا و نوسانات قیمت ارز نیز میتوانند قیمت انواع ورق سیاه را تحتتأثیر قرار دهند.
جمعبندی
انواع ورق سیاه نوعی از ورق فولادی است که به روش نورد گرم و در دمای بالا تولید میشود. ویژگیهای مختلف ورق سیاه مانند استحکام بالا، شکلپذیری، جوشپذیری و… باعث شده است تا از این محصول در صنایع گوناگون استفاده شود. کاربرد ورق سیاه بهعنوان مواد اولیه برای صنایع و محصولات مختلف شناخته میشود.
ورق سیاه از پرکاربردترین و اصلیترین محصولات موجود در بازار است که بهصورت رول و شیت تولید میشود. استفاده از ورق سیاه در صنایع مختلف باتوجهبه مزایای مختلف این محصول انجام میپذیرد. در این مقاله از دالفا که ارائهدهنده انواع پروفیل های فلزی، فلاشینگ و پوشش های سقفی است، کوشیدیم هرآنچه لازم است درمورد مزایای ورق سیاه بدانید را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. با مراجعه به صفحه تماس با ما میتوانید اطلاعات کامل مربوط به محصولات و پروژههای شرکت را کسب کنید.