به‌طورکلی می‌توان گفت موارد قابل توجهی موجب تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه شده است. با این که یک سری ویژگی‌های مشترک بین این دو نوع فولاد وجود دارد؛ ولی تفاوت‌های اساسی هم وجود دارد که فرایند مقایسه ورق استنلس استیل از ورق گالوانیزه را آسان می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید ورق استنلس استیل و گالوانیزه هر دو از پُرکاربردترین فلزات در صنایع مختلف هستند. همچنین کاربرد هرکدام از فلزات مذکور مختص خود بوده و هر کدام برای استفاده در جای خود بهینه شده‌اند.

در واقع پوششی که برای فولاد گالوانیزه استفاده می‌شود لایه‌ای از فلز روی است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارد. از سوی دیگر فولاد ضدزنگ هم از جمله آلیاژهای بادوام و مقاوم در برابر خوردگی است و به دلیل استحکام و ظاهر جذاب، بسیاری از صنایع ترجیح می‌دهند از آن استفاده نمایند. در نهایت می‌توان گفت این دو متریال از نظر ترکیب و ساختار متالورژیکی، استحکام و وزن با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه این مقاله از دالفا به‌صورت کامل به تشریح این پارامترها و تفاوت‌ها خواهیم پرداخت تا نحوه تشخیص پوشش گالوانیزه از ورق استیل و انتخاب بهینه بین آن‌ها برای شما کار سختی نباشد.

ورق استنلس استیل چیست؟

برای بیان تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه لازم است در ابتدا با هریک از این دو متریال آشنا شویم. همان‌طور که می‌دانید ورق استنلس استیل (Stainless Steel) که تحت عنوان ورق‌های ضدزنگ هم شناخته می‌شوند تهیه شده از نوعی فولاد آلیاژی بوده که در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومت و پایداری عالی از خود نشان می‌دهند. در حقیقت ورق‌های استیل حاوی حداقل 12 درصد کروم بوده و خود کروم، فلزی مقاوم در برابر زنگ‌زدگی است.

ترکیب کروم با فولاد موجب افزایش مقاومت استیل در برابر خوردگی شده و این موضوع از موارد تفاوت بین ورق استیل و ورق گالوانیزه محسوب می‌شود. علاوه بر خاصیت ضدزنگ بودن ورق‌های استیل، بر خلاف ورق‌های گالوانیزه از زیبایی ظاهری و درخشندگی جذابی برخوردار بوده که به‌موجب آن در ساخت المان‌های معماری و وسایل خانگی به‌صورت متداول مورداستفاده قرار می‌گیرند. در واقع به دلیل این که در ورق استیل فلزات گران‌قیمتی نظیر نیکل و کروم استفاده شده در مقایسه با فلزات معمولی قیمت روز ورق استیل بالاتر است.

تفاوت ورق استنلس استیل با گالوانیزه؛ ورق گالوانیزه چیست؟

همان‌طور که بیان شد برای بیان تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در ابتدا لازم است با هریک از این دو متریال آشنا شویم. انواع پوشش گالوانیزه از جمله مقاطع فولادی هستند که در دو نوع گرم و سرد تولید شده و در فرایند تولید آن‌ها برای افزودن خاصیت ضدزنگ و مقاومت در برابر خوردگی مقطع مذکور با لایه‌ای از فلز روی پوشیده می‌شود. به عبارتی دیگر روکش روی تعبیه شده بر روی مقطع مذکور از فولاد اصلی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت خواهد نمود و به قیمت روز پوشش گالوانیزه اضافه می‌نماید.

در واقع عمده تفاوت بین گالوانیزه سردوگرم در فرایند گالوانیزاسیون مشهود است. برای مثال در روش گالوانیزه گرم، ورق اصلی در فلز روی غوطه‌ور شده درحالی‌که در روش گالوانیزه سرد ایجاد پوشش بر روی بدنه مقطع به‌واسطه جریان الکتریکی قابل‌انجام است.

تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه

به‌طورکلی می‌توان گفت که ورق استنلس استیل نسبت به فولاد گالوانیزه دارای خواص مقاوم در برابر خوردگی است. درصورتی‌که فولاد زنگ‌نزن خراشیده شود همچنان می‌تواند مقاومت در برابر خوردگی را در اطراف ناحیه آسیب‌دیده حفظ نماید. بااین‌حال درصورتی‌که پوشش روی فولاد گالوانیزه آسیب ببیند، فولاد کربنی زیرین آسیب‌پذیر می‌شود. ازآنجایی‌که فولاد گالوانیزه اغلب در ورق‌های بزرگ در روی آغشته می‌شود و سپس به‌اندازه موردنیاز بریده می‌شود لبه‌های محل برش در معرض اکسیژن قرار می‌گیرند و خطر زنگ‌زدگی آن‌ها وجود دارد.

بااین‌وجود فولاد ضدزنگ یا ورق استنلس استیل هم اغلب گران‌تر از فولاد گالوانیزه است. در واقع چند مورد تفاوت بین این دو نوع فولاد وجود دارد که می‌توان از این تفاوت‌ها برای تشخیص آن‌ها استفاده نمود. در ادامه موارد تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه بیان شده است.

1. تفاوت ورق استنلس استیل با گالوانیزه در روش تولید

یک تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در روش تولید این دو نوع ورق فولادی است. در واقع برای تولید پوشش گالوانیزه، فولاد کربنی ساده را در حوضچه‌ای از روی مذاب غوطه‌ور می‌کنند. در حقیقت این روش به‌عنوان گالوانیزه گرم شناخته می‌شود. روش دیگری که برای ایجاد پوشش گالوانیزه مورداستفاده قرار می‌گیرد پوشش‌دهی الکتریکی است که در آن فولاد در محلول الکترولیت حاوی روی غوطه‌ور می‌شود و از الکترولیز جهت ایجاد پوشش استفاده می‌کنند.

جهت تولید ورق استنلس استیل، در پروسه تولید فولاد عناصر آلیاژی با نسبت‌های مختلف بسته به نوع فولاد زنگ‌نزن با حداقل ۱۰.۵% کروم مخلوط می‌شوند. فولاد به‌دست‌آمده استنلس استیل یا فولاد زنگ‌نزن است که بعد از آن طی فرایند نورد به ورق استیل تبدیل می‌شود.

2. تفاوت ورق استنلس استیل با گالوانیزه؛ در ترکیب شیمیایی

همان‌طور که می‌دانید فولاد گالوانیزه با افزودن لایه‌ای از روی به سطح آن برای جلوگیری از خوردگی تهیه می‌شود. درحالی‌که فولاد زنگ‌نزن یا ورق استنلس استیل با افزودن ده درصد یا بیشتر کروم و دیگر عناصر آلیاژی در حالت مذاب مخلوط می‌شود. این بدان معنی است که فولاد گالوانیزه در واقع فولاد کربنی معمولی است که با پوشش روی پوشانده شده است؛ اما فولاد زنگ‌نزن آلیاژی از آهن، کروم، کربن، نیکل و دیگر عناصر آلیاژی است.

3. تفاوت ظاهری گالوانیزه و ورق استیل

یک تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در شکل ظاهری این دو نوع ورق فولادی است. در واقع ورق فولاد زنگ‌نزن ظاهر زیباتری از فولاد گالوانیزه دارد. به همین دلیل بیشتر در نمای ساختمان‌ها و دکوراسیون داخلی نیز استفاده می‌شود. فولاد زنگ‌نزن دارای ظاهری براق و رنگ نقره‌ای است درحالی‌که گالوانیزه به رنگ خاکستری مات است.

4. تفاوت گالوانیزه و ورق استیل در مقاومت در برابر خوردگی

شاید بتوان گفت مهم‌ترین تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در مقاومت در برابر خوردگی این دو نوع ورق است. پوشش گالوانیزه به علت وجود روی بر فولاد کربنی در برابر خوردگی مقاوم است. در حقیقت لایه روی دو کاربرد برای مقاومت در برابر خوردگی دارد. از تماس اکسیژن با فولاد جلوگیری می‌نماید و در نتیجه احتمال خوردگی را کاهش می‌دهد. حتی درصورتی‌که پوشش روی آسیب جزئی داشته باشد و سطح کمی از ورق در معرض اتمسفر قرار گیرد روی مجاور بیشتر از فولاد واکنش‌پذیر است. در نتیجه روی بیشتر از آهن، مولکول اکسیژن را جذب می‌کند و از تشکیل زنگ‌زدگی روی فولاد جلوگیری می‌نماید.

ورق فولاد زنگ‌نزن به علت وجود کروم و دیگر عناصر آلیاژی در ترکیب شیمیایی، مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد. خوردگی در فولاد کربنی زمانی ایجاد می‌شود که آهن حاصل از فولاد با اکسیژن محیط اطراف خود ترکیب شود. کروم موجود در فولاد زنگ‌نزن از این امر جلوگیری می‌نماید؛ چرا که با اکسیژن ترکیب می‌شود و یک‌لایه غیرفعال از اکسید کروم را تشکیل می‌دهد. لایه اکسید کروم از تشکیل اکسید آهن (که به‌عنوان زنگ‌زدگی نیز شناخته می‌شود) جلوگیری می‌کند. به همین دلیل تا زمانی که محتوای کروم فولاد به‌اندازه کافی زیاد باشد فولاد زنگ نمی‌زند.

5. تفاوت ورق گالوانیزه و ورق استیل در استحکام

یک تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در استحکام بین این دو نوع ورق است. فولاد گالوانیزه به طور قابل‌توجهی ضعیف‌تر از فولاد زنگ‌نزن یا ورق استنلس استیل است. در واقع فولاد گالوانیزه تنها دارای یک‌لایه از پوشش روی است که باگذشت زمان از بین می‌رود و برای مدت طولانی مانند فولاد زنگ‌نزن که دارای ترکیب کروم برای جلوگیری از زنگ‌زدگی است، در برابر خوردگی محافظت نمی‌کند.

6. تفاوت کاربرد ورق استیل و گالوانیزه

یکی از موارد تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در کاربرد بین هر یک از این ورق‌های فولادی است. ورق استنلس استیل معمولاً در کاربردهایی استفاده می‌شود که خطر خوردگی به‌عنوان یک نگرانی اصلی وجود دارد؛ ولی فولاد گالوانیزه برای کاربردهایی استفاده می‌شود که در آن خطر خوردگی وجود دارد. مقادیر کم آن مجاز است؛ در حقیقت زیبایی ظاهری چندان نگران‌کننده نیست. در زیر به طور مفصل به کاربردهای هریک از این موارد اشاره شده است.

1. کاربرد ورق استیل

استنلس استیل به دلیل گران‌بودن و استحکام بالاتر برای پروژه‌های با بودجه زیاد استفاده می‌شود؛ بنابراین از ورق استیل در ساخت آسمان‌خراش‌ها، پل‌ها، بناهای تاریخی و مجسمه‌ها، اتومبیل‌ها، راه‌آهن‌ها، هواپیماها و موارد بسیار دیگر از محصولات پیشرفته استفاده می‌شود. دیگر کاربردهای ورق استنلس استیل عبارت‌اند از:

• تجهیزات تولید مواد غذایی
• تجهیزات تولیددارو
• اجزای موتور در صنایع هوافضا
• وسایل آشپزخانه

2. کاربرد ورق گالوانیزه

پوشش گالوانیزه به دلیل استحکام کمتر و قیمت ارزان‌تر به‌طورکلی جهت استفاده در پروژه‌های کم‌هزینه‌تر کاربرد دارد. اقتصادی و به صرفه بودن، تفاوت ورق استنلس استیل با گالوانیزه است این ورق در ساخت لوله‌ها و اتصالات در خانه‌ها کاربرد فراوان دارد. همچنین در ساخت تجهیزات تهویه‌مطبوع، ایجاد سقف‌های فلزی برای خانه‌ها و نرده‌ها کاربرد دارد. دیگر کاربردهای گالوانیزه عبارت‌اند از:

• کانال‌کشی
• قطعات خودرو
• قطعات سازه‌ای
• کابینت فلزی
• نرده‌های فلزی
• پیاده‌روها
• علائم رانندگی

همان‌طور که مشاهده می‌کنید این دو نوع ورق کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند و هریک کاربرد خاص خود را دارند. همچنین هر کدام دارای مجموعه‌ای از مزایای خاص خود هستند که آن‌ها را به گزینه مناسبی برای طیف متنوعی از کاربردها تبدیل می‌کند.

7. تفاوت بر اساس قیمت

دیگر تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در قیمت این دو متریال مشهود است. به‌طورکلی باید گفت ورق استنلس استیل به دلیل خواص و استحکام بالایی که دارد از قیمت بالاتری هم برخوردار است؛ اما پوشش گالوانیزه از فولاد معمولی تولید می‌شود و تنها به دلیل هزینه‌بربودن فرایند گالوانیزاسیون، قیمت نهایی آن نسبت به دیگر ورق‌های ساخته شده از فولاد معمولی افزایش پیدا می‌کند.

8. تفاوت در استاندارد تولید

به‌طورکلی می‌توان گفت که به دلیل تفاوت در مواد اولیه این دو ورق روش‌های تولید متفاوتی نیز دارند. در حقیقت تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه در این است که برای تولید ورق‌های گالوانیزه و ورق استیل از استانداردهای ملی و بین‌المللی متفاوت استفاده می‌شود که نمونه‌هایی از آن را در ادامه معرفی می‌کنیم.

استانداردهای تولید ورق گالوانیزه:

• استاندارد ملی ایران شماره‌های ۱۸۸۶۲ – ۱۴۷۳۴ و ۷۵۹۷
• استاندارد BS EN 10326

استانداردهای تولید ورق استیل:

• استاندارد ملی ایران شماره‌های ۸۴۱۰-۴ و ۸۴۱۰-۳
• استاندارد بین‌المللی BS EN 10088
• استاندارد بین‌المللی EN 10088-2

نحوه تشخیص ورق استیل از گالوانیزه

در خم و پانچ ورق بسته به نوع کاربری می‌توان از دو ورق استنلیس و گالوانیزه استفاده می شود. با وجود تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه شاید بتوان گفت بهترین و ساده‌ترین روش برای تشخیص این ۲ نوع ورق توجه به شکل ظاهری آن‌ها است. همچنین سطح ورق‌های گالوانیزه صیقلی و براق است؛ اما به علت وجود ناخالصی اشکال به‌صورت پولک روی آن‌ها به‌راحتی قابل‌تشخیص‌اند.

به‌خاطر داشته باشید که پولک‌های ایجاد شده روی ورق‌های گالوانیزه را با اصطلاحات گل‌ریز، گل درشت و بدون گل می‌شناسند. توجه داشته باشید که استنلس استیل نیز سطح براق و صیقلی دارد؛ ولی از نظر شکل ظاهری در بازار به انواع براق، خش‌دار، رنگی و مات تقسیم می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی شد تفاوت استنلس استیل با گالوانیزه بررسی شود. همان‌طور که بیان شد ورق استنلس استیل با ورق گالوانیزه در ترکیبات ورق‌ها، روش تولید، حفاظت در برابر خوردگی، قیمت، استحکام و خواص مکانیکی، استاندارد تولید و کاربرد آن‌ها متفاوت هستند. پس در واقع می‌توان گفت که مقاطع استیل قیمت بالاتری دارند؛ اما به دلیل استحکام و مقاومت بیشتر اصولاً در صنایع حساس مورداستفاده قرار می‌گیرند.

همچنین ورق‌های گالوانیزه نیز باتوجه‌به قیمت کمتر و مقاومت‌شان در برابر خوردگی در صنایعی کاربرد دارند که محیط خیلی مرطوبی نداشته باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاهده همه محصولات ما می توانید به وب‌سایت ما مراجعه نمایید و با کارشناسان ما در شرکت صنایع پیشرو دالفا در ارتباط باشید.