در صنعت فلزات، نورد پروفیل و ورق بهعنوان یکی از روشهای اصلی تولید انواع مختلف محصولات فلزی به کار میرود. این روش بهصورت مستقیم روی ورقهای فلزی اعمال شده و امکان تولید انواع مختلفی از پروفیلها را فراهم میکند. باتوجهبه نوع محصول، از انواع دستگاه نورد استفاده میشود. این دستگاهها میتوانند از نظر ساختاری و اندازه متفاوت باشند و باتوجهبه کاربردهای مختلف نیز طراحی شوند. کاربرد نورد پروفیل را میتوان ساخت قطعات خودرو، تولید مصالح ساختمانی، تولید لوازمخانگی و صنایع فضایی دانست. به همین دلیل، این روش تولید در صنعت فلزات بهعنوان یکی از روشهای مهم و پرکاربرد شناخته میشود. در ادامه به بررسی انواع دستگاه نورد پروفیل و ورق و نحوه کاربرد آنها میپردازیم.
مفهوم نورد پروفیل و ورق
نورد پروفیل و ورق یکی از روشهای تولید فلزات است که در آن، برای تولید پروفیل و ورقهای فلزی، مواد اولیه یا نوارهای فلزی، از طریق یک دستگاه نورد، بهصورت متناوب، تحتفشار و گرما قرار میگیرند. این فشار و گرما باعث شکلگیری مواد اولیه میشود و نهایتاً پروفیل و ورقهای فلزی با ابعاد و شکلهای متنوعی تولید میشود.
انواع دستگاه نورد پروفیل و ورق، شامل دستگاههای نورد سرد و نورد گرم هستند. در دستگاه نورد سرد، فلزات با دمای کمتر از دمای نرمشدن آنها تحتفشار و سایش قرار میگیرند و در نهایت پروفیل و ورقهای سرد شکلگیری میشوند؛ اما در دستگاه نورد گرم، فلزات با دمای بالایی که نرم شدهاند، تحتفشار و سایش قرار میگیرند و پروفیل و ورقهای گرم شکلگیری میشوند.
نورد گرم
یکی از کاربردهای انواع دستگاه نورد، عبور فلز از بین دو غلتک بهمنظور رسیدن به ضخامت دلخواه است. در روش نورد گرم، با افزایش دما، انعطافپذیری فلز افزایش مییابد و شکلدهی آسانتر است؛ بنابراین، نیروی کمتری برای شکلدهی لازم است. این روش، اولین فرایند کار گرمی است که بر روی بسیاری از مقاطع فولادی انجام میشود. کاربرد دستگاه نورد به روش گرم، شکلدهی و تولید قطعات با ضخامت کم است. کنترل و تنظیم دما در این روش بسیار مهم است. دمای فلز باید به طور یکنواخت و در تمام نقاط قطعه، از دمای تبلور مجدد فلز حدود 50 تا 100 درجه سانتیگراد بیشتر باشد. غلتکهای دو جهت نورد گرم، قطری در محدوده 60 تا 140 سانتیمتر دارند.
در روش نورد گرم، شمش یا فلزی بزرگ و مستطیلشکل بهعنوان قطعه ورودی در دستگاه نورد استفاده میشود. شمش پس از گرمشدن، برای پیشپردازش ارسال شده و به شکل یک رول صاف درمیآید. سپس، با نگهداشتن در آن دما، از میان غلتکهای دستگاه نورد عبور میکند. پس از اتمام نورد، قطعه سرد شده و در طول این فرایند کمی انقباض مییابد.
در روش نورد گرم، کار سرد و تبلور مجدد بافاصله زمانی اندکی انجام میشوند و تقریباً همزمان هستند. ازآنجاییکه محصول پس از خنکشدن در فرایند نورد گرم، قابلیت کنترل دقیق شکل نهایی را ندارد، استفاده از فولادهای نورد گرم برای کارهایی که به مقاطع با ابعاد بسیار دقیق نیاز دارند مناسب نیست. بهطورکلی، کاربرد رایج دستگاه نورد گرم، تولید مقاطع فولادی است.
نورد سرد
در فرایند نورد سرد، کاربرد دستگاه نورد در دمای پایین و بر روی ورقها با ضخامت کم (۱.۵ میلیمتر) انجام میشود. با استفاده از نورد سرد، قطعات با ابعاد دقیقتر و پرداخت سطحی بهتر تولید میشوند. علاوه بر این، فشار در انواع دستگاه نورد سرد با استفاده از جکهای هیدرولیکی یا پنوماتیکی اعمال میشود. برای ایجاد فشار کافی، از غلتکهای چهارطبقه دستگاه نورد استفاده میشود.
نورد پروفیل و ورق سرد برای تولید برخی قطعات خودروسازی، تجهیزات خانگی و تجهیزات ساختمانی استفاده میشود. برای مثال، ورقهای روغنی با استفاده از نورد سرد تولید میشوند. در این فرایند، پس از اسیدشویی و کاهش ضخامت، ورقها تحت نورد سرد قرار میگیرند.
انواع دستگاههای نورد پروفیل و ورق و ویژگیهای آنها
در نورد پروفیل و ورق، انواع مختلفی از دستگاههای نورد وجود دارد که هر یک دارای ویژگیها و کاربردهای متفاوتی هستند. برخی از انواع دستگاه نورد پروفیل و ورق عبارتاند از:
۱. دستگاه نورد سه رول
دستگاه نورد سه رول، یکی از انواع دستگاه نورد پروفیل و ورق است که برای تولید ورقهای با ضخامت بالا و پروفیلهای پیچیده و حساس به شکل و اندازه، مناسب است. این دستگاه شامل سه رول فلزی متوالی است که بهوسیله یک موتور الکتریکی در حال حرکت، قرار میگیرند. رولهای میانی از رولهای بالا و پایین با سرعت بیشتری میچرخند تا فشار بیشتری بر روی فلز اعمال شود و ضخامت ورق کاهش یابد. این دستگاه باتوجهبه ویژگیهای خود از جمله توانایی تولید ورق با ضخامت بالا، دقت بالا در تنظیم ضخامت و شکل ورق، قابلیت تولید پروفیلهای پیچیده و ورقهای با اندازههای مختلف، از ابزارهای مهمی در صنعت فلزات به شمار میآید.
۲. دستگاه نورد دو رول
دستگاه نورد دو رول، یکی از انواع دستگاه نورد پروفیل و ورق است که برای تولید ورقهای فلزی با ضخامت کمتر و پروفیلهای ساده مناسب است. این دستگاه شامل دو رول فلزی متوالی است که بهوسیله یک سیستم هیدرولیک یا موتورهای الکتریکی در حرکت قرار میگیرند. هر دو رول دارای شکلها و الگوهای مختلفی هستند که بسته به نوع محصول نهایی، میتوانند تغییر کنند.
۳. دستگاه نورد آرماتور
دستگاه نورد آرماتور یا دستگاه نورد گرد، یکی دیگر از انواع دستگاه نورد پروفیل و ورق است. این دستگاه برای تولید نوارهای فولادی یا آهنی با شکل گرد، مربع و یا مستطیل مناسب است. طراحی دستگاه نورد آرماتور شبیه به دستگاه نورد دو رول است با این تفاوت که در دستگاه نورد آرماتور از رولهایی با شکلهای ویژه برای نورد کردن نوارهای گرد استفاده میشود. این رولها دارای شیارها و زبانههایی هستند که باتوجهبه شکل نوار، شکل و طرح موردنظر بر روی آن ایجاد میشود.
استفاده از انواع دستگاه نورد آرماتور در صنایع مختلف از جمله صنایع ساختمانی، خودروسازی و تولید ابزاردقیق بسیار متداول است. باتوجهبه قابلیت تولید نوارهای فلزی با اندازهها و شکلهای متنوع، دستگاه نورد آرماتور بهعنوان یکی از ابزارهای کارآمد در صنعت فلزات شناخته شده است.
کاربرد نورد پروفیل و ورق در صنایع مختلف
نورد پروفیل و ورق بهعنوان یکی از دستگاههای حیاتی در صنعت فلزات، در بسیاری از صنایع مورداستفاده قرار میگیرد. این دستگاه در تولید پروفیل و ورقهای فلزی با شکل و ضخامت متفاوت، نقش بسیار مهمی را ایفا میکند. بیشترین کاربرد نورد پروفیل و ورق در صنایع مختلف از جمله صنایع ساختمانی، خودروسازی، صنایع لوازمخانگی، صنایع الکترونیکی و… است؛ بهعنوانمثال در صنعت خودروسازی، برای تولید قطعات مختلف از جمله بدنه و شاسی خودرو، در صنعت ساختمانی برای تولید درب و پنجره، نرده، پله و… استفاده میشود.
نورد پروفیل و ورق در تولید انواع لوازمخانگی مانند یخچال، تلویزیون و… نیز کاربرد دارد. همچنین در صنعت الکترونیکی نیز برای تولید اجزایی مانند پوششهای فلزی برای قطعات الکترونیکی، کابلها و… استفاده میشود. باتوجهبه تنوع کاربردهای نورد پروفیل و ورق در صنایع مختلف، این دستگاه را میتوان بهعنوان یکی از ابزارهای حیاتی در صنعت فلزات شناخت و به طور گستردهای مورداستفاده قرارداد.
مزایا و معایب استفاده از نورد پروفیل و ورق
نورد پروفیل و ورق باتوجهبه ویژگیهای منحصربهفرد، در بسیاری از صنایع مختلف کاربرد دارد. باتوجهبه مزایای بیشمار استفاده از نورد پروفیل و ورق، میتوان گفت که این دستگاهها برای تولید محصولات باکیفیت بالا و هزینه کمتر نسبت به روشهای سنتی، بهشدت مورداستفاده قرار میگیرند.
مزایا
مزایای دستگاههای نورد پروفیل و ورق عبارتاند از:
- افزایش سرعت تولید و کاهش زمان تولید محصولات
- کاهش هزینههای تولید و صرفهجویی در مواد اولیه
- کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات دستگاهها
- دقت بالا در اندازهگیری و قطعهسازی
- کاهش زمان نیاز به پرسنل در خط تولید
- تولید محصولات با شکل و اندازه دلخواه
- افزایش سرعت و دقت در فرایند تولید
معایب
استفاده از نورد پروفیل و ورق معایبی وجود دارد که عبارتاند از:
- هزینه بالای خرید و نصب دستگاههای نورد
- پیچیدگی و هزینه بالای نگهداری و تعمیرات دستگاهها
- نیاز به مهارت و تخصص در استفاده از انواع دستگاه نورد
- احتمال وجود عیوب و خطاها در تولید به دلیل پیچیدگی دستگاهها
باتوجهبه مزایا و معایب مطرح شده، استفاده از نورد پروفیل و ورق به دلیل برتری در کیفیت و صرفهجویی در هزینههای تولید، برای صنایع مختلف بهشدت توصیه میشود.
جمعبندی
نورد پروفیل و ورق به دلیل قابلیت شکلدهی بالا و دقت بالای تولید، بهعنوان یکی از مهمترین فرایندهای تولید محصولات فلزی مورداستفاده قرار میگیرد. در این فرایند انواع دستگاه نورد شامل نورد گرم و نورد سرد به کار میروند که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. کاربرد نورد پروفیل به دلیل قابلیت شکلدهی بالا و استفاده در صنایع ساختمانی، خودروسازی، تجهیزات خانگی و صنایع فلزی، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
در این راستا، شرکت دالفا با داشتن تجربه و تخصص در زمینه نورد پروفیل و ورق، بهعنوان یکی از پیشروان این صنعت در ایران شناخته شده است. شرکت دالفا با استفاده از دستگاههای نورد مدرن و تکنولوژی روز دنیا، به تولید محصولات باکیفیت بالا و ابعاد دقیق پروفیل و ورق میپردازد. این شرکت با پشتوانه تیم فنی و مهندسی مجرب، قادر است به نیازهای مختلف انواع صنایع پاسخ دهد و خدماتی شامل تولید پروفیل و ورق با ابعاد و سایزهای متفاوت، خدمات برش و حکاکی بادقت بالا، مشاوره فنی و طراحی قالب و پروفیل، به مشتریان خود ارائه دهد.