همان‌طور که می‌دانید یکی از محصولات مهمی که در صنایع به طور گسترده کاربرد دارند ورق‌ها هستند. یکی از انواع پرکاربرد و پرطرف‌دار این ورق‌ها ورق گالوانیزه پانچ شده است. ورق پانچ گالوانیزه به علت برخورداری از حفره‌های زیاد بر سطح خود با این عنوان شناخته و نامیده می‌شود. در واقع ورق پانچ یا ورق مشبک آهنی یک نوع از انواع ورق فولادی است که بر سطح آن حفره‌های زیادی وجود دارد و در طرح، ضخامت و سایزهای مختلف تولید می‌شود. کاربرد گالوانیزه پانچ شده در صنایع مختلف مشهود بوده و اشکال پانچ ورق دارای تنوع زیادی مانند مربع، لوزی، ستاره و دایره است.
لازم به ذکر است فرایندی که در آن به‌وسیله دستگاه پانچ بر روی ورق سوراخ ایجاد می‌کنند، پانچینگ نام دارد. این ورق که تحت عنوان ورق مشبک هم شناخته می‌شود مزایای بسیاری دارد که خود منجر به افزایش کارایی آن می‌گردد. برای آشنایی بیشتر با ورق گالوانیزه پانچ شده در ادامه این مقاله از دالفا همراه ما باشید.
ورق گالوانیزه پانچ شده چیست؟
به‌طورکلی به ورق فلزی که بر روی آن حفره‌های متعدد به‌صورت منظم ایجاد می‌شود ورق پانچ یا ورق مشبک می‌گویند. لازم به ذکر است حفره‌های سطح ورق که به آن‌ها چشمه ورق می‌گویند، می‌توانند در اندازه‌های کوچک یا بزرگ و در اشکال مختلفی مانند مربع، دایره، گشنیزی، لوزی و … ایجاد شوند. در واقع این خصوصیت استفاده از ورق را در کاربردهای دکوراسیون و معماری مناسب می‌سازد.
همچنین فرایند پانچ ورق بر روی انواع ورق سیاه، روغنی، گالوانیزه، استیل و رنگی قابل اجرا است و معمولاً به‌صورت دستی یا کامپیوتری انجام می‌شود. ورق گالوانیزه پانچ شده یک نوع ورق ساخته شده از فولاد، آلومینیوم، استنلس استیل، گالوانیزه، مس و … است که شامل سوراخ‌هایی در سطح می‌شود.
در حقیقت این سوراخ‌ها در اشکال و ابعاد مختلف بر اساس کاربرد موردنظر به وجود می‌آید. انواع ورق پانچ گالوانیزه به دودسته جنس و شکل چشمه‌ها تقسیم‌بندی می‌شود که از نظر شکل چشمه‌ها شامل ورق مشبک گرد، چندضلعی و شکاف‌دار است. ورق پانچ برای ایجاد سوراخ در سطح خود به دستگاه‌های با فناوری بالا نیاز دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به دستگاه NC ،CNC و برش لیزری اشاره نمود. بیشترین کاربرد گالوانیزه پانچ شده در صنعت ساختمان‌سازی، خودروسازی، لوازم‌خانگی، هوافضا، مخابرات و … است. لازم به توضیح است که این نوع ورق به دو شکل شیت و رول تولید می‌شود.
تاریخچه تولید ورق پانچ
منشأ ورق گالوانیزه پانچ شده را می‌توان در دوران باستان جستجو کرد. جایی که صنعتگران از تکنیک‌های متعددی برای ایجاد فلزات تزیینی و کاربردی استفاده می‌کردند. به‌طورکلی یکی از اولین اشکال فلزکاری پانچ شده متعلق به فرهنگ مصر باستان است. در واقع آن‌ها از اسکنه و چکش‌های کوچک برای سوراخ‌کردن طرح‌های پیچیده در ورق‌های مسی و برنزی استفاده می‌کردند تا در نتیجه زیورآلات و جواهرات زیبایی را تولید کنند. این تکنیک همچنین در تمدن‌های باستانی دیگر مثل یونان و روم نیز استفاده می‌شد که از ورق پانچ گالوانیزه برای عناصر معماری مانند درها، پرده‌های پنجره و توری استفاده می‌کردند.
لازم است بدانید که هم‌زمان با شروع انقلاب صنعتی در قرن ۱۸ و ۱۹ تولید ورق پانچ به‌صورت رسمی آغاز شد. پیشرفت در ماشین‌آلات و فرایندهای ساخت‌وساز زمینه را برای تولید انبوه این نوع ورق به وجود آورد. این پیشرفت منجر به استفاده گسترده از ورق گالوانیزه پانچ شده در صنایعی مانند ساختمان‌سازی، خودروسازی و حتی لوازم‌خانگی شد. لازم به ذکر است که یکی از چهره‌های سرشناس در تاریخ تولید ورق فلزی پانچ شده هنری بسمر مهندس و مخترع انگلیسی است.
در حقیقت او فرایندی به نام «بسمرسازی» را توسعه داد که شامل استفاده از ماشین‌های پنوماتیک برای سوراخ‌کردن ورق‌های فلزی بود. این نوآوری موجب ایجاد انقلابی در تولید ورق فلزی پانچ شد؛ به‌طوری‌که این روش به‌عنوان یک فرایند کارآمدتر و مقرون‌به‌صرفه مورداستفاده قرار گرفت. باگذشت زمان فناوری و تکنیک‌های جدیدی جهت بهبود دقت تولید ورق گالوانیزه پانچ شده توسعه یافتند؛ برای مثال معرفی CNC اجازه داد تا طرح‌های پیچیده‌تر به فلز متصل شوند.
انواع ورق پانچ
ورق مشبک یا ورق پانچ در ساختمان را بر اساس آلیاژی که جهت ساخت آن‌ها کاربرد دارد به چندین دسته تقسیم می‌کنند. انواع این محصول در بازار عبارت است از:
- ورق پانچ گالوانیزه
- ورق مشبک استیل
- ورق پانچ روغنی
- ورق پانچ سیاه
- ورق پانچ مشبک آج‌دار
چگونگی ساخت ورق گالوانیزه پانچ شده
به‌طورکلی می‌توان گفت که متریال مورداستفاده برای تولید ورق گالوانیزه پانچ شده فولاد است. همان‌طور که می‌دانید یکی از مشکلات همیشگی در استفاده از فولاد زنگ‌زدگی و خوردگی (corrosion) در این فلز است. ورق فولادی استفاده‌شده برای تولید ورق پانچ گالوانیزه تحت فرایند گالوانیزاسیون قرار می‌گیرد تا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاوم شود.
فرایند گالوانیزاسیون باعث ایجاد لایه‌ای از فلز روی بر سطح ورق فولادی می‌شود و پوششی مقاوم را بر روی آن ایجاد می‌کند. ضخامت این لایه می‌تواند بین 100 تا 350 میکرون باشد و هر چه لایه روی از ضخامت بیشتری برخوردار باشد درواقع میزان مقاومت و استحکام آن نیز بیشتر است.
بعد از تولید ورق گالوانیزه عملیات پانچ توسط دستگاه‌های مخصوص بر روی ورق انجام می‌شود و ورق فولادی گالوانیزه با سوراخ ریز بر روی آن تولید می‌شود. در واقع این سوراخ‌ها می‌توانند باتوجه‌به کاربرد ورق در اندازه‌ها و اشکال مختلف تولید شوند. برش ورق فلزی و انجام پانچ این ورق‌ها می‌تواند به‌وسیله دستگاه‌های پانچ CNC، گیوتین ضربه‌ای، هیدرولیکی و دستگاه پانچ دستی انجام گیرد. همچنین شما می‌توانید به‌وسیله این دستگاه‌ها طرح‌های مختلفی مانند لوزی، گرد، مربع و… را بر روی ورق پانچ گالوانیزه ایجاد نمایید.
بررسی مزایای ورق پانچ گالوانیزه
به‌طورکلی باید گفت که ورق گالوانیزه پانچ شده دارای ویژگی‌هایی است که سبب استفاده از این ورق در کاربردهای مختلف شده است. از جمله این ویژگی‌ها که به‌عنوان بهترین مزایای ورق پانچ گالوانیزه شمرده می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- مقاومت در برابر خوردگی: در واقع پوشش گالوانیزه که بر روی ورق پانچ شده قرار می‌گیرد سبب مقاومت بالا در برابر خوردگی می‌شود. این ویژگی ورق گالوانیزه پانچ شده امکان استفاده از آن را در شرایط آب‌وهوایی مرطوب یا در معرض زنگ‌زدگی قرار می‌دهد.
- قدرت و سختی: لازم به ذکر است که ورق پانچ گالوانیزه به دلیل استفاده از فولاد و پوشش گالوانیزه، سختی و قدرت بالایی دارد. این ویژگی به آن امکان می‌دهد در برابر ضربه و فشار مقاومت نماید.
- پایداری در برابر شرایط جوی: ورق گالوانیزه پانچ شده باعث مقاومت در برابر شرایط جوی مختلف می‌شود. در واقع این ورق می‌تواند در برابر تغییرات دما، رطوبت، نور خورشید و باران مقاومت کند. همچنین انواع پوشش گالوانیزه مانع از رسوب و زنگ‌زدگی می‌شود.
- زیبایی و طرح‌های متنوع: به‌خاطر داشته باشید که ورق پانچ گالوانیزه طرح‌ها و نقش‌های متنوعی روی سطح آن دارد. این ویژگی به آن امکان می‌دهد در طراحی و اجرای پروژه‌های معماری و صنعتی استفاده شود و جلوه زیبایی خاصی را به ساختمان‌ها و قطعات ببخشد.
- قابلیت پذیری در برش و تغییر شکل: همان‌طور که می‌دانید ورق گالوانیزه پانچ شده قابلیت برش و تغییر شکل را دارد. در حقیقت این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد آن را به‌سادگی به اندازه‌ها و اشکال موردنیاز برش و شکل دهند.
- قیمت مقرون‌به‌صرفه: لازم به ذکر است که ورق پانچ گالوانیزه در مقایسه با برخی سایر مواد ساختمانی هزینه‌های کمتری دارد. همچنین به علت مقاومت بالا در برابر خوردگی نیاز به نگهداری و تعمیرات کمتری دارد که هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد.
باتوجه‌به مزایا و ویژگی‌های فوق ورق گالوانیزه پانچ شده در بسیاری از صنایع از جمله ساختمانی، خودروسازی، صنایع دریایی و فضایی، تجهیزات برقی و الکترونیکی و سایر صنایع استفاده می‌شود.
ویژگی های ورق پانچ
به‌طورکلی باید گفت که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ورق گالوانیزه پانچ شده این است که ایجاد سوراخ در این ورق‌ها باعث سبک‌تر شدن ورق می‌شود و حتی باتوجه‌به محل استفاده این ورق اجازه می‌دهد تا آب یا مایعات دیگر از آن به‌راحتی عبور کنند. دیگر ویژگی‌های ورق پانچ گالوانیزه را به‌صورت زیر می‌توان بیان نمود:
- سوراخ‌های ایجاد شده موجب می‌شود سطح ورق کاملاً ضدلغزش باشد.
- می‌توان از آن برای تصفیه (مانند فیلترکردن محصولات غذایی و تمیزکردن تجهیزات مکانیکی) استفاده نمود.
- این نوع ورق‌ها استحکام مناسبی در برابر ضربه و دمای بالا دارند.
- ورق گالوانیزه پانچ شده قابلیت کنترل ارتعاش و هدایت صوتی مناسبی دارد.
- جهت عملیات جوشکاری، خم‌کاری، برش‌کاری و فرم دهی با استفاده از تجهیزات مناسب قابلیت بالایی دارند.
کاربرد ورق پانچ گالوانیزه
ورق گالوانیزه پانچ شده به دلیل شکل ظاهری و ویژگی‌های کاربردی خود در صنایع و مکان‌های بسیاری استفاده می‌شوند. رایج‌ترین کاربردهای ورق پانچ گالوانیزه را می‌توان به‌صورت زیر بیان نمود:
- ساخت صندلی، نرده و پلکان
- ساخت انواع پارتیشن، سقف کاذب، سایبان و پوشش‌های بالایی آسانسور
- طراحی ساختمان، و موارد تزیینی مانند نورپردازی، نمای ساختمان، درب ورودی اماکن، متعادل‌کردن نور و سایه، افزایش جریان هوا در ساختمان
- فراهم‌کردن حریم خصوصی با محدودکردن دید
- تولید انواع نیمکت پارک، سطل زباله و دیواره‌های مربوط به ایستگاه اتوبوس
- برنامه‌های کاربردی صدا، از جمله کنترل صدا در خارج و کاهش اکو در داخل خانه
- تولید انواع تجهیزات صنایع غذایی، مانند ماشین‌های خشک‌کننده حبوبات، سبزیجات و ماشین‌آلات مربوط به دانه‌بندی
- ساخت انواع ماشین‌آلات و اتومبیل‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی
- ساخت انواع سانتریفیوژ، فیلتر و خالص‌کننده‌های گاز
- تهویه خودرو
- تصفیه صنعتی
جمع‌بندی
همان‌طور که بیان شد ورق گالوانیزه پانچ شده نوعی ورق پانچ است که با حفره‌هایی روی سطح آن تولید می‌شود. باتوجه‌به ویژگی‌های منحصربه‌فرد این ورق، کاربرد گالوانیزه پانچ شده در صنایع مختلف به طور گسترده‌ای است. همان‌طور که در بالا اشاره شد ورق پانچ گالوانیزه در مقایسه با ورق معمولی مزایای بسیاری دارد.
با سوراخ‌کردن ورق در الگوهای مختلف ورق سبک‌تر شده، ظاهر جذاب‌تری پیدا می‌کند و اجازه می‌دهد آب یا مایعات به‌جای جمع‌شدن از ورق عبور کنند. لازم به ذکر است که هنگام انتخاب ورق پانچ جنس ورق، ضخامت و الگوی سوراخ‌شدن باید در نظر گرفته شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این نوع ورق و مشاهده همه محصولات ما می‌توانید با کارشناسان ما در شرکت صنایع پیشرو پلیمر دالفا در ارتباط باشید.